Opgelet … verbroken verbinding
“Ik herinner me nog het moment toen ik als kind steeds maar zelf moest ontdekken dat een van mijn grootouders was overleden. Ik zag het verdriet bij mijn ouders en trok mijn eigen conclusies. Door er niet over te praten dachten mijn ouders dat ze mij beschermden. Maar eigenlijk werd ik alleen maar banger voor alles wat verandering en transitie was. Voor het verdriet dat ermee gepaard gaat, verdriet omwille van verbroken verbindingen.”
“’Zie maar dat je nooit je job verliest … en dat je tot aan je pensioen kan blijven …’ dat werd me van kinds af aan ingelepeld”
Verandering of transitie
In mijn vorige blog had ik het over het verschil tussen verandering en transitie. We kwamen tot de conclusie dat verandering de verandering is van de ene toestand naar een andere toestand en dat transitie is wat de verandering van die situatie met jou doet als persoon.
Ik deze blog ga ik verder in op een ander aspect van transitie, namelijk de link tussen transitie en verbinding.
Transitie heeft te maken met verbinding
Misschien heb je het ook opgemerkt: ons hele leven is eigenlijk een aaneenschakeling van transitiemomenten. En elk van die transitiemomenten heeft iets te maken met afscheid nemen van iets of iemand of een plaats waarmee we verbonden waren en biedt ons de mogelijkheid om ons opnieuw te verbinden.
Transitie begint bij onze geboorte en gaat door via elke fase van ons leven:
- onze eerste schooldag
- van lagere school naar humaniora
- van humaniora naar hogeschool
- je eerste baan
- je verandering van baan
- je verandering van baas of collega’s
- vrienden maken en verliezen
- je partner ontmoeten
- huwen of samenwonen
- vader of moeder worden
- een einde maken aan je relatie
- een nieuwe relatie beginnen
- een overlijden
- verhuizen
- ontslagen worden
- enz
In mijn eigen coachingpraktijk begeleid ik coachees die doorheen dergelijke transitieprocessen gaan.
Maar ook
- de coachee die van loontrekkende naar zelfstandige wilde gaan: een verandering niet alleen in het type werk, maar ook een transitie qua identiteit en een proces van loslaten van verbinding met collega’s, met een omgeving, met zekerheden en de “daring” stap zetten naar nieuwe horizonten.
- de cliënt die zonder boe of bah ontslagen wordt en op een abrupte manier alle houvast – alle verbinding – verliest.
- de coachee die last heeft van stress, die zelfs op het randje van een burnout staat en die tot de conclusie komt dat dit niet alleen te wijten is aan zijn professionele context maar dat hij ook ongelukkig is in zijn privéleven; die zo graag wil gaan voor een nieuwe start – lees een nieuwe verbinding – maar (nog) niet durft.
Transitie -en veerkrachtcoach
Waarom noem ik mezelf “transitie- en veerkrachtcoach”?
Eerlijk gezegd?
“Transitie en ik” dat is nogal een moeilijk verhaal geweest in het verleden.
Ja de quotes aan het begin van deze blog zijn van mij …
Mijn overbeschermende ouders sloten me af van grote transitiemomenten. En dus werd ik bang voor verandering, omdat ik zag dat verandering blijkbaar altijd onzekerheid en verdriet meebracht. Transitie stond gelijk aan verbroken verbinding.
Zoals:
- verbinding verliezen met klasgenootjes of met de leerkracht – bij wie ik me veilig voelde – bij het overgaan van het ene naar het ander schooljaar
- verbinding verliezen met het gebouw en een locatie van de lagere school en naar de middelbare school gaan.
- om nog maar te zwijgen van de meer emotionele transitiemomenten in mijn leven – opgelegde maar ook zelf gekozen transities:
- het overlijden van mijn papa in 2010
- mijn beslissing om een einde te maken aan een uitzichtloze relatie in 2010
- mijn beslissing om ontslag te nemen bij ING in 2017 na 31 jaar en te gaan voor een nieuwe identiteit als coach en auteur
- het overlijden van mijn mama in 2016
- en nu dus ook Busot
Uiteindelijk besefte ik dat ik levendiger en rijker uit al deze ervaringen kwam/kom dankzij mijn veerkracht.
En dat het moeilijk, maar soms ook zo noodzakelijk is, om zelf verandering en transitie te durven initiëren om opnieuw te kunnen verbinden.
En dus werd ik “transitie- en veerkrachtcoach” … omdat ik als ervaringsdeskundige mijn cliënten of volgers hieromtrent ook wenste te inspireren.
De transitiecirkel (*)
Een model dat mij heel erg geholpen heeft om dit alles een plaats te geven is de transitiecirkel. Dit model poneert dat elke verbinding die we aangaan in ons leven – met mensen, plaatsen, objecten, en zoveel meer – op een bepaald moment tot een einde komt.
De transitiecirkel toont mooi de verschillende fasen van zo’n transitie:
- Eerst is er de fase van “contact maken en welkom heten“: geboren worden, nieuwe klasmaatjes leren kennen, nieuwe collega’s ontmoeten, een nieuwe partner ontmoeten,
- Dan volgt een fase van “hechten“: klasmaatjes worden vrienden, je voelt je veilig bij de juf, het klikt super goed met bepaalde collega’s, je kan bij je nieuwe manager terecht, je voelt je fijn in je nieuwe omgeving met je nieuwe partner en het vertrouwen groeit
- En naarmate de tijd vordert komt er ook plaats voor “intimiteit“: je durft geheimpjes toevertrouwen aan je beste vriendjes, je weet dat er een collega-vriend is bij wie je terecht kan, je durft je eigen authentieke zelf zijn in je relatie, …
- De volgende fase is die van “afscheid nemen & verliezen“: op het einde van het schooljaar neem je afscheid van je schoolvriendjes, op het einde van een project of een job neem je ook afscheid van een stukje werkidentiteit, een structuur, een omgeving, connecties; er komt een einde aan je relatie, of je wordt geconfronteerd met het overlijden van iemand die je dierbaar is.
- En tenslotte: om transitie op een effectieve manier te beleven, is het belangrijk tijd te nemen voor de laatste twee fasen: het “rouwproces“ dat ingaat bij het afscheid nemen en dat uitmondt in “betekenis geven” aan wat is verloren gegaan, in het kunnen beseffen dat we ook iets hebben geleerd uit dat verlies.
Opnieuw kunnen verbinden na transitie
En net die twee laatste fasen zijn CRUCIAAL. We hebben allemaal veel te veel de neiging om na een afscheid snel weer aan een nieuwe verbinding, een nieuwe start te willen beginnen. En de cirkel dus af te snijden. Want rouwen is eng … daar willen we zo snel mogelijk door.
En daar zit het hem: die twee processen “rouwen” en “betekenis geven” hebben tijd nodig.
Hoeveel tijd? Dat kan ik je niet zeggen! De tijd die JIJ nodig hebt … niet om de bladzijde om te draaien maar om te beseffen, te begrijpen en vooral ook te voelen wat de vorige bladzijde met je deed en wat dit afscheid voor jou betekent zodat je sereen aan een nieuwe bladzijde of een nieuw boek kunt beginnen.
Zodat je opnieuw welkom kan geheten worden en je opnieuw kunt verbinden … en een nieuwe transitiecirkel opstarten.
Enkele vragen voor jou:
- Waar sta jij in de transitiecirkel?
- Ben je klaar voor een nieuwe verbinding?
- Echt al klaar?
- Heb je afscheid hebt genomen van wat achter je ligt?
- Heb je gerouwd?
- Wat heb je geleerd uit die verbroken verbinding?
- Heb je een betekenis kunnen vinden in wat je hebt achtergelaten?
Er is maar één weg naar heling, van welke wond ook, en dat is door relatie, van welke aard ook
– Jakob Van Wielink –
(*) De transitiecirkel is ontwikkeld door George Kohlrieser, Piet Weisfelt, Wibe Veenbaas, Jakob van Wielink en Leo Wilhelm.